چتئور ھژمارا یکّ پُرّ اێمنێن سپاھیای درۆشما بدل بکنێن؟
استیپن وان ھوک
ھژم، زهر و بیرئے واھگ سِلاھبندێن اُرش، نۆآبادکاری و تاراجکاریئے دێما زانشی و وچّور کنۆکێن مَنّگ بیت.
الّمی کار اشاِنت که ما اِے مَنّگ بیت :
ما اِے دابێن مارشت و جاورانی تھا چۆنێن گامگێج چِست بکنێن؟
وھدےکه لیماگبووی ( لائبیریائے بنجاھی شھرا ) وتی کلیسائے جنێنانی مُچّیئے دێما اۆشتات و لائبیریا ائے برجاهێن وت مان وتی اندری جنگئے ھلاسیا دُوا لۆٹت گڑا آییارا اِے گپئےگُمان نێستاَت که دێما چے بوتَ کنت؟
ھاتونێن لیماگبووی مان اپریکّها جنێنانی ھکّانی گَلّئے یکّ باسکے، و سال 2011آ” آییارا نوبل داد ھم گِپتگ.( رجانکار )
لیماگبووی یکّ ارواھی ٹَپّانی یکّ موهرێن تبیبے، آییا گۆن وتی ھمراھان اێمنیئے یکّ جنزے برجاہ دارگئے واستا مسیت، بازار و کلیسایان تَرّ و تاب ھم کرتگ، 2002ئے” گرماگئے مۆسمئے گُڈسرا آ لائبیریایی جنێنانی “کلیکّٹو ایکّشن فار پێسئے” رَھشۆنئے رِدا نامدارَ بوت،که آ وھدا لائبیریائے سرۆک چارلس ٹێلرئے پرمانانی بگیری کنانا ھر رۆچ پُرّاێمنێن اێرادگِریئے کرتگ.
18 ماها رند اگست 2003آ” جنگ آسر بوت. 2012آ” آ دوێن جنێنان بانک گبووی و بانک ایلن جانسن سیرلیپ ، لائبیریائےنۆکێن سرۆکئے جھدانی ھاترا اێمنیئے نوبل داد دئیگ بوت. 2012آ” مان گورێچانی کیرولینایا یکّ میان استمانی مزھبی دیوانێا بھر زرت، آ دیوانا بانک گبوویا ترانَ کرت، و آییا اِے گپئے سرا زۆر دات که ھما الّمێن جھد و کارانی دێمپان بوتگ که بےمارشت و اۆستئے آماچ بوتگ. لائبیریایی چه ساریا نارزا بوتگاَنت.
ھاسێن جێڑہ اش اَت که دل پھکێن مردم گۆن زۆراوری و رستری جاور ھالان گێش بئیگا چه چتئور دارگ ببنت. پرچا؟
پرچا که همینچُک باز زۆراکیَ بیت جنێن و اِے دگه مردمانی بگیرا اینچُک باز زۆراکی کنگَ بیت. نۆآبادکاری و تاراجکاریئے دێما زھرشانی زانشی و روا اِنت بله الّمێن ھبر اش اِنت که ما گۆن اِے جاورھالا چتئور اێرماد بکنێن، گبوویئے ھسابا زھرشانی یکّ اَبرمی کارے، ما اشیا زۆراوری یا پُرّاێمنێن جنزئے ھاترا بُناسئے رِدا کارمرز کرت کنێن. لائبیریائے جنێنان نبشتانکئے گچێن کرت و وت مان وتی اندری جنگ و چۆپا را پادارێن اێمنیئے درۆشما بدل کرت.
گبوویئے ھئیالاتئے بُنزہ پُرّاێمنیێن زھرشانیئے یکّ دراجێن ربیتئے رێشگا گۆن ھمگرنچ اَنت،که سرجمێن راجدپترێا رُمبان اَنت. بله اشانی راہ و رھبندا مدام ڈالچار کننت.
ستمبرا کلکتها انڈین نیشنل کانگرێس 12 – 1920آ” یکّ هاسێن دیوانێا مُھندس مھاتما گاندیا گْوشت که هستێن سرکاری گۆن رھبندئے ھمراھداریئے ھاترا ھم پُرّاێمنێن راہ و رھبندئے زلورت اِنت.
آییاگوَشت که چه درستان مزنین دَرس اش اِنت که وتی ھژمئے سرا دست اێر بکنێت و سارت بکنێت، و ھما داب که دمبرتگێن گرمی توان آییا بدلَ بیت ھمے دابا مئے واگئے ھژم یکّ انچێن تاگتێا بدلَ بوت کنت که دنیایا دێما برگئے بودناکی آییئے تھا هست.”
زۆراوریئے وھدا من دوا لۆٹان که من ھجبر کارے نکنان. لائبیریائے اێمنی جُنزا جنێنان وتی زھری و ھژما را پُرّاێمنێن تاگتئے گۆناپ دات. آیانی چمّانی دێما چُک و چۆریگ و کھۆلئے اِے دگه مردمان جَنَگ و زدگ کنگ، کُشگ و بێگواہ کنگ ، و آیانی ننگ و ناموسئے پامال کنگ. آ جنێنانی کِرّ ا انچش سَئوَب بوتگ که آ تْرُندی و زۆراوریئے نێمگا برَئونت بله آیانی سِتک اِے گپئے سرا اَت که چُشێن جاورھالان گۆن تْرُندیا پسّئو دئیگ الّمی اِنت. اِے گپئے سَدّکی چه دگه باسک و جھگیرانی کرتگێن کاران هست که آیان تْرُندێن زیردستیئے جاورھالا ھم چه جنگ و چۆپا پھریز کرتگ، بله اِے وڑێن کار گێشتر شمُشگ یا ڈالچار کنگ نبنت.
گاندیا وتی کرتاب ” انڈیا سواراجئے” تھا نبشتگ که.”
” پُرّاێمنی یکّ ابرمی چیزے، راجدپترا ھم نبشتگ.” نۆکێن دۆدمان مارا جنگ و چۆپ پُرّاێمنێن جُنزئے نازرۆکێن اسرئے پێش دارگئے ازبابئے آسراتی ندنت. اِے جێڑہ آ وھدا گێشتر وَدّیت وھدے که بازێن ھما مردم که چه پُرّاێمنێن جُنزا سِیتّ و نَپ زورنت. آیانی پجّار ھم جوانێن دابێا نبیت چێا که آ پَد مَنتگ اَنت.
آسراتی و چاگردی بگیریئے سرا برجاھێن بازێن راہ و رھبند ھما مردمانی کرته کاریان ڈالچار کنگئے سَئوَب جۆڑ بنت که آ زانتکارانی رِد ا شُمار نکننت و نمَنّنت. انچش که چاگردئے جَھلی لسونا کار کنۆکێن جنێن یا دنیائے گریبێن ھند و دمگان سۆبمند اَنت. تان اِے ھَدّا که وھدے اِے دابێن بیانا مَنّنت گڑا آیان مدام زۆراکیئے زلورتئے منّانکئے ھسابا سرپدَ بنت. زرباری اپریکّایا زات و زریات پسندیئے ھلاسی اشیئے یکّ زاھرێن درور اِنت.
اپریکّی نیشنل کانگریسئے سٗئوبئے جشنئے مراگش دارگَ بیت، بله آ زرباری اپریکّایا زۆراوریئے رھبندئے تباہ و برباد کنگا سٗۆبمند بوت و نه که زلمئے جند پرُشت. جۆڑشتێن زلم و زۆراکی، انچش که نێزگاری و واری، بےآمیدی، و تاراجکاری که تچکا تچک زلمانی سَئوَب جۆڑ بنت و گێشتر اَسرمند نبنت.
زات و زریات پسندیئے بزانت اش اِنت که.: “جتائی” و ھمے زلم و زۆراکیئے سرجمێن درۆشم اَنت. مردمان چه یکّ و دومیا جتا کنگ، سِلاھبندێن جُھد و پُرّاێمنێن جُھدئے نیاما میزانئے سرا چه بیست “20 ” سالا گێش گپّ و باوست بوتگ. نیلسن منڈیلا که آ 5 دسمبر 2013آ” بێران بوتگ، آییا یکّێن وھدا کار رھبند زرتگ و اِے باوستا را تئیی درۆشمێا ٹھێنتگ. سِلاھبندێن جنگانی وئیل جشن گِرگئے بدلا مرۆچی (زات و زریات پسندیئے) بگیرا جھدا را پُرّاێمنێن باج و سۆبمندی گِندگَ بنت. رۆکپتی ھَند و دمگان بوڈ رۆسئے کسّه چه آیان یکّے.
پلستینی جھگیر ائیید مورار و آییئے پانزدہ ( 15) سالی جنێنچُکا لازما پُرّاێمنێن جُنزئے جَزم دارانا په جھدا ھئوار بئیگئے ھاترا “جنێنانی یکّ گَلّے” ٹھێنت، باجبرێن جھدکار و ھماسئے باسکان گۆن وت ھمراہ کنگا سۆبمند بوتگاَنت، تانکه چه وتی جندئے ھنکێنا بربادی و آدروھیا رکّێنت کرت بکننت و اسرائیلی” چِست کرتگێن دیوالئے” کمکا گۆن یکّجاہ تپاک بکننت.
ایریکّا چنوس،که آ بنھشتی کرتاب “پرچا السی زھرشانی کار کنتے.” نبشته کار اِنت، ھما مردمان ھال دنت که پُرّاێمنێن جُنز ستا یکّ ستا کرزێن جُنزے، بله بے اَسر اِنت. “پَدا سسّا بکن” پُرّاێمنێن جُنزئے بگیرا زھرشانیئے سرا پۆلکاریئے یکّ ردۆم زۆرواکێن بالاد و زۆراوریئے اسرئے سرا ردۆم زۆرانا یکّ کِشکے بکشێن. اِے کار و راھبندانی بارئوا گێشتر زانتکارێن پئیسلھئے کنگئے ھاترا، وھدےکه پُرّاێمنێن جُنزا را گۆن سَنگێنیا دستان زرت گڑا آییئے سۆبمندی جَم کنگ و دێما برگَ بنت. په درور، دنیائے چه درستان نئوکرترێن ملک زرباری سوڈانا مردم نَه که اێوکا بس لائبیریایی جنێنانی جنزئے چه کرته کاریا دَربَرنت، بلکێن ملک چه گروھی آجوییئے بدلیا گِرودارئے واستا ا پُرّاێمنێن جنزئے رھبندان یکّ ادارھی شکلے دئیگ و آییارا گام په گام دێما برگا اَنت. جتاجتاێن ھَندی مردمانی و میان استمانی گَلّ بے سِلاھبند و اێمنێن گروہ جۆڑ کنگئے ھاترا ھێل دَئینت و په جنگ و داوا جێڑھانی گامگێجان کم تَرّێنگا کار و کۆشست کنگا اَنت. اِے کۆشست و جھدانی تھا یکّ سپاھیئے پُرّاێمنێن لشکرێئے زۆرا جَنت،کهوتی شھری اێمنیئے پهازگ و برجاهدارگئے پاسداریئے کمکا جتاجتاێن گَلّان تان پادارێن اێمنی کَئولبَند سَر بئیگا کمکَ کنت. په درور ، مورو اسلامی لبریشن پرنٹ و پلپینی سرکارئے نیاما، آیان سری لنکایا وتی آوار جتگێن چُک په سلامتی تَرّێنگئے واستا چه ماتان دزبندیئے ھم پَلّامرزی کرت، پهازۆکانی ھمراهی و پَلّامرزی ھم کرت. هستێن وهدا آیان میانمارا یکّ نۆکێن کارے بنگێج کرتگ.
دنیائے چه درستان نئوکرترێن ملکێئے واستا بێسِلاھبندێن اێمنی برجاهدارگ باز بْراھدار و ڈولداراِنت، چێا که اِے جێڑھانی دێمرئویا چه نئوکرترێن جۆڑشتا یکّے. اِے جێڑھانی تئوجیلا هستێن اِلم و زانشتا کارمرزَ کنت، بےگُرّ و پاترپێا یا سِلاھانی کارمرز نکنگ و مردمان جتاجتاێن رِپک و ھنر و کار رَھبند ھێل دنت. اِے دابێن رِپک و ھنران “پُرّاێمنێن سُھل و تْران” و “پهازێن ھستی” ھئوار اَنت که اَۆدان اێمنێن گروہ جهمنند اَنت، و گۆن ھما مردمان کار کن اَنت که مان بیمّ و ساھارئے ساھێلا اَنت. نیٹ “جێڑھی سَند” “سَئیمی تَک” و تچکا تچک ھئوار بئیگ و بھر زیرگئے بزانت اش اِنت که دوێن ٹۆلیان یکّ و دومیئے بگیرا جنگ و چۆپئے چه سِلاھانی کارمرزیا دارگئے ھاترا ھر دو ٹۆلیانی نیاما سُھل و تْرانئے گامگێج زورگ ببیت.
اِے رپک و ھنران کارمرز کنۆکێن مردمانی چه کرته کاریان زانگَ بیت که بھادری بس په جنگ و چۆپا جاڑی کنگئے نام نهاِنت، بلکێن اِے وتارا گێشا چه گێش شَرّیئے ھاترا بیمّ و ساھارئے تھا دَئور دئیگئے واھگدار اِنت، و اِے په دل و سِتک ھر ھما کار ا ھم کرت کنت وھدےکهوتی ھژم ا پُرّاێمنێن جنز ئے جھد ئے واستا بُناس ئے دروشم ا بدل کنت اِنت ۔ ما په اِے گپئےبارہ ا جێڑگا ناالاجێن که ھر رۆچیێن زندمانا چُشێن کار و کِردانی پیلو کنگ و زۆرگا ناسرپدێن ، بله بلکێن اِے کوکار و وایی آ مردمانی تئوارا برباد کنگا اِنت ھما که مارا پێش داشتَ کن اَنت که پُرّاێمنێن جُنز راستیا کار و اَسرَ کنت؟
پُرّاێمنێن جُنز بے چِست و اێر و اۆشتئے آماچ نهاِنت اِے بازێن کارانی تھا گیرۆشگ و گْرھبری کارے، جھدکار الّم سۆبمند بنت بله پُرّاێمنێن جُنزئے ھێلکاری مارا ھما جێڑھان گێشتر گۆن جھلانکیا اورتچاریا سرپد بئیگئے بودا دنت که ما دراہ گۆن آیان دێمپانێن و مئے پُرّاێمنێن جُنزئے کۆشست و جھدان چه ھما راہ و رھبندا دێمرئوی کنگا کمک رسیت که باز زانتکار، باز پلگار و الکاپ و باز بھادر ببنت. انچش که منسٹر پلر گوَشیت:. “شمارا چه هستێن راستیا په جنگ و داوا ھجبر چیزان بدل کرت نکنێت، یکّ چیزێا بدل کنگا واستا یکّ نۆکێن درۆشمے جۆڑ بکنێت که هستێن درۆشما بێرگا ڈامیچ بکنت.”